ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ

Ο Άγιος Νεκτάριος, Επίσκοπος Πενταπόλεως, εκτός από κατ’ εξοχήν άνθρωπος του Θεού και άγιος της υπομονής, υπήρξε και σπουδαίος συγγραφέας κυρίως πνευματικών και εκκλησιαστικών κειμένων.

Αναλυτικά, το συγγραφικό του έργο κατά χρονολογική σειρά:

Α. Από το 1885-1890. Περίοδος Αιγύπτου:

• Δέκα λόγοι διά την Μεγάλην Τεσσαρακοστή. Αλεξάνδρεια 1885

• Λόγος Εκκλησιαστικός εκφωνηθείς εν τω Ναώ του Αγίου Νικολάου εν Καϊρω την πρώτη Κυριακή του Τεσσαρακονθημέρου. Αλεξάνδρεια 1886

• Δύο λόγοι Εκκλησιαστικοί (“Εις την Κυριακήν της Ορθοδοξίας, ήτοι περί πίστεως” και “Περί της εν τω κόσμω αποκαλύψεως του Θεού, ήτοι περί θαυμάτων”) Κάιρον 1887

• Λόγοι περί εξομολογήσεως. Κάιρο 1887

• Περί των Ιερών Συνόδων και ιδίως περί της σπουδαιότητος των δύο πρώτων Οικουμενικών Συνόδων. Αλεξάνδρεια 1888

• Περί των καθηκόντων ημών προς το Άγιον Θυσιαστήριον. Κάιρο 1888

• Περί της εν τω κόσμω αποκαλύψεως του Θεού. Αλεξάνδρεια 1889

• Λόγος εκφωνειθείς εν τω Αχιλλοπουλείω Παρθεναγωγείο κατά την εορτήν των Τριών Ιεραρχών. Αλεξάνδρεια 1889

• Λόγος περί της προς το Άγιον Θυσιαστήριον προσελεύσεως. Αλεξάνδρεια

• Με πρωτοβουλία και με επιμέλειά του Αγίου εξεδόθηκε το βιβλίο του Ευγενίου Βουλγάρεως “Σχεδίασμα περί ανεξιθρησκείας”. 1890

Β. Από το 1892-1894. Περίοδος που ο Άγιος ήταν ιεροκήρυκας:

• Αι Οικουμενικαί Σύνοδοι της του Χριστού Εκκλησίας. 1892, Β’ Έκδοση συμπληρωμένη.

• Τα παρ’ ημίν τελούμενα ιερά μνημόσυνα. 1892

• Περί της εν τω κόσμω αποκαλύψεως του Θεού. 1892, Β’ Έκδοση συμπληρωμένη.

Υποτύπωσις περί ανθρώπου. 1893

• Περί επιμελείας ψυχής (Ένδεκα ομιλίες). 1894

• Μελέτη περί των αποτελεσμάτων της αληθούς και ψευδούς μορφώσεως. 1894

• Επιμέλεια της έκδοσης του βιβλίου του Νεόφυτου Βάμβα “Φυσική Θεολογία και Χριστιανική Ηθική”, Αλεξάνδρεια 1893

Γ. Από το 1894-1908. Περίοδος που ο Άγιος ήταν Διευθυντής στη Ριζάρειο:

• Ομιλίαι περί του Θείου χαρακτήρος και του έργου του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού. 1895

• Ιερόν και Φιλοσοφικών λογίων θησαύρισμα. Τόμος Α’ 1895, Τόμος Β’ 1896

• Επικαί και Ελεγειακαί γνώμαι των μικρών Ελλήνων ποιητών. 1896

• Μάθημα Χριστιανικής Ηθικής. 1897

• Μάθημα Ποιμαντικής. 1898

• Ορθόδοξος Ιερά Κατήχησις. 1899

• Χριστολογία. 1901, εσώφυλλο 1990

• Μελέτη περί αθανασίας της ψυχής και περί των ιερών μνημοσύνων. 1901

• Ευαγγελική Ιστορία δι’ αρμονίας των ποιμένων των ιερών Ευαγγελιστών Ματθαίου, Μάρκου, Λουκά και Ιωάννου. 1903

• Προσευχητάριον Κατανυκτικόν. 1904

• Το γνώθι σαυτόν. 1904

• Μελέτη περί της Μητρός του Κυρίου της Υπεραγίας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας. 1904

• Μελέτη περί των Αγίων του Θεού. 1904

• Μελέτη περί μετανοίας και εξομολογήσεως. 1904

• Μελέτη περί του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. 1904

• Ιστορική μελέτη περί των διατεταγμένων νηστειών. 1905

• Θεοτοκάριον, ήτοι προσευχητάριον μικρόν. 1905

• Ιερατικόν Εγκόλπιον. 1907

• Θεοτοκάριον. 1907, Β’ έκδοση επαυξημένη.

• Ψαλτήριον του προφητάνακτος Δαυίδ. 1908

• Επιμέλεια της έκδοσης του έργου του Αντιόχου μοναχού της Λαύρας του Αγίου Σάββα “Πανδέκτης των Θεοπνεύστων Αγίων Γραφών”, 1906

Δημοσίευσε, επίσης, περιοδικά τις παρακάτω μελέτες:

Μελετίου Πηγά, “Δύο επιστολαί”, Βυζαντινά Χρονικά, Πετρουπόλεως, Ι/1894

Ποιμαντικαί Ομιλίαι. Α’ Περί της πολιτείας του ιερού κλήρου κατά τους Πατέρας της Εκκλησίας. Ιερός Σύνδεσμος, 1895-96

Η αγωγή των παίδων και αι μητέρες. Ιερός Σύνδεσμος, 1895

Περί μεσαίωνος και Βυζαντιακού Ελληνισμού. Ιερός Σύνδεσμος

Τίνες οι λόγοι της μήνιδος των Δυτικών κατά του Φωτίου. Θρακική Επετηρίς, 1897

Περί του τις η αληθής ερμηνεία περί της ρήσεως του Αποστόλου Παύλου “η δε γυνή να φοβήται τον άνδραν”. Ανάπλασις, 1902

Μελέτη περί των αγίων εικόνων. Αναμόρφωσις, 1902

Θρησκευτικαί μελέται. Αναμόρφωσις, 1903-4

Περί όρκου. Ιερός Σύνδεσμος, 1906

Επίσης έγραψε 136 επιστολές στις μοναχές που εξεδόθησαν με τον τίτλο “Κατηχητικαί Επιστολαί προς τας μοναχάς Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος Αιγίνης”, 1984

Δ. Από το 1908-1920. Περίοδος που ο Άγιος ήταν στο μοναστήρι στην Αίγινα:

• Τριαδικόν. 1908

• Κεκραγάριον του Θείου και Ιερού Αυγουστίνου. τ.Α’-Β’,1910

• Μελέτη ιστορική περί των αιτιών του σχίσματος. Περί των λόγων της διαιωνίσεως αυτού και περί του δυνατού ή αδυνάτου της ενώσεως των δύο Εκκλησιών, της Ανατολικής και Δυτικής (τ. Α’ 1911, τ. Β’ 1912)

• Μελέται δύο. Α’ Περί Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Β’ Περί της Ιεράς Παραδόσεως (1913)

• Προσευχητάριον Κατανυκτικόν (β’ έκδοση, 1913)

• Μελέτη περί των Θείων Μυστηρίων (1915)

• Μελέτη ιστορική περί του Τιμίου Σταυρού (1914)

• Χριστιανική Ηθική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας (β’ έκδοση επαυξημένη, 1920)

• Περί Εκκλησίας (“Εβδομηκονταπενταετηρίς της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής 1844-1919”, 1920)

Ε. Εκδόσεις μετά την εκδημία του Αγίου:

• Θεία Λειτουργία του Αγίου και ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου (1955)

• Θρησκευτικαί Μελέται (1986)

ΣΤ. Ανέκδοτα έργα του Αγίου:

• Μελέτη περί των αγίων λειψάνων

• Περί της αφιερώσεως τω Θεώ οσίων παρθένων και περί Μονών και μοναχικού βίου

• Εορτολογία της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας (Περί των Κυριακών του όλου ενιαυτού- Περί των ακινήτων και κινητών εορτών)

• Ιερά Λειτουργική

• Κεφάλαια πέντε περί των λειτουργικών βιβλίων

• Περί της εν πνεύματι και αληθεία λατρείας

• Ερμηνεία των Πράξεων των Αποστόλων

• Περί Ελληνισμού

• Εγκυκλοπαιδεία της φιλοσοφίας

• Ιστορίας εκκλησιαστικής μυστική θεωρία

• Χρηστομάθεια

• Νέον Πασχάλιον αιώνιον.

 

(Σημείωση: Ο παρόν κατάλογος στηρίχθηκε στα βιβλία:

1. Μοναχού Θεόκλητου Διονυσιάτου: Ο Άγιος Νεκτάριος ο Θαυματουργός. Εκδ. Υπακοή, 1992

2. Σοφοκλή Γ. Δημητρακόπουλου: Ο Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως- Η πρώτη άγια Μορφή των καιρών μας. Αθήνα 1998)