H Ιερά Μονή Παναγίας Τουρλιανής στην Άνω Μερά Μυκόνου
Η ανδρική Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή της Παναγίας Τουρλιανής στη Μύκονο ιδρύθηκε το 1542 από μοναχούς που ήρθαν από την Πάρο, σε θέση παλαιάς εκκλησίας. Γύρω από την μονή έχει αναπτυχθεί ο σημερινός οικισμός της Ανω Μεράς. Στα 1767 η μονή, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, ανακαινίσθηκε από τον ιερομόναχο Ιγνάτιο Μπάσουλα και απέκτησε τη σημερινή της μορφή.
Η ιερά εικόνα της Παναγίας της Τουρλιανής
Η μονή έλαβε την ονομασία «Μονή της Τουρλιανής» από την εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, που βρέθηκε στην περιοχή του Τούρλου. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας θεωρείται ότι είναι έργο του Αποστόλου Λουκά και είναι η προστάτιδα του νησιού της Μυκόνου. Οι δύο κοινότητες του νησιού ήθελαν αμφότερες την εικόνα, από τη μία οι Ανωμερίτες την ήθελαν στη μονή, από την άλλη οι κάτοικοι της Χώρας στη μητρόπολή τους, αφού βρέθηκε σε παραλία της Χώρας. Τελικά αποφασίστηκε να μοιράζεται στα δύο κάθε χρονιά. Συγκεκριμένα, η εικόνα της Παναγίας φιλοξενείται στην Χώρα της Μυκόνου τον χειμώνα, περίοδο κρίσιμη για τους θαλασσοπόρους κατοίκους της και στην Άνω Μερά το καλοκαίρι, περισσότερο κρίσιμη περίοδο για τους καλλιεργητές της γης Ανωμερίτες.
Ειδική τελετή γίνεται δύο φορές το χρόνο, με το σύνολο των κατοίκων να συνοδεύουν την εικόνα, με ειδικές κουλούρες και λαζαράκια (ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου) κατά το κατέβασμα της εικόνας της Παναγίας Τουρλιανής από την Ανω Μερά στη Χώρα. Την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής η εικόνα βρίσκεται πάντοτε σε μια από τις εκκλησίες της Χώρας της Μυκόνου.
Το αξιοθαύμαστο ξυλόγλυπτο «μπαρόκ» τέμπλο του Καθολικού της μονής, ο επισκοπικός θρόνος και ο άμβωνας κατασκευάστηκαν στην Φλωρεντία, ενώ οι ωραίες εικόνες του τέμπλου ανήκουν στον αγιογράφο Ιωάννη “τον εκ Κερκύρας”. Η αρχιτεκτονική του συγκροτήματος εντυπωσιάζει τον επισκέπτη, που θα περιεργαστεί στην αυλή του την πλούσια ανάγλυφη διακόσμηση του μαρμάρινου κωδωνοστασίου και της βρύσης, χαρακτηριστικά δείγματα της παραδοσιακής μαρμαρογλυπτικής των Κυκλάδων. Επιπλέον, υπάρχει στη μονή ενδιαφέρον εκκλησιαστικό μουσείο.
Καθοριστική υπήρξε η προσφορά της Ιεράς Μονής της Παναγίας της Τουρλιανής σε εθνικούς και κοινωνικούς αγώνες, αφού χάρη στην κτηματική της περιουσία έγινε η «τροφός των πεινώντων και η οικία των γερόντων και πτωχών». Στις αρχές του 20ου αιώνα, η μονή λειτούργησε ως γηροκομείο και αργότερα ως ορφανοτροφείο, ενώ πρόσφερε δωρεάν οικόπεδα για τη δημιουργία νηπιαγωγείου, δημοτικού σχολείου, πλατείας και πνευματικού κέντρου στην Άνω Μερά.
Tον Δεκαπενταύγουστο γίνεται στο μοναστήρι το μεγαλύτερο πανηγύρι του νησιού. Η κύρια πανήγυρη της μονής γίνεται μερικές μέρες μετά, στην Απόδοση της εορτής της Κοίμησης της Θεοτόκου στις 23 Αυγούστου. Η μονή ανήκει διοικητικά στην Ιερά Μητρόπολη Σύρου.
Η Άνω Μερά απέχει περίπου 7 χλμ. από τη Χώρα της Μυκόνου.
Ώρες λειτουργίας μονής: 10.00 – 13.00 & 15.30 – 19.00
Τηλ.: (+30) 22890 71279
Φωτ.: imsyrou.gr , armenisths.blogspot.gr