Η Ιερά Μονή Εσφιγμένου κατέχει την 18η θέση μεταξύ των είκοσι μοναστηριών της Αθωνικής Πολιτείας

Η Ιερά Μονή Εσφιγμένου του Αγίου Όρους βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα, στο βορειοανατολικό τμήμα της αθωνικής χερσονήσου. Με το όνομα Εσφιγμένου υπήρχε ήδη ως μονή από το 10ο αιώνα.

Ερημώθηκε πολλές φορές από πειρατικές επιδρομές, αλλά απέκτησε σημαντική δύναμη μετά το 18ο αι. Για μικρό διάστημα υπήρξε Ηγούμενος της μονής ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.

Tο Kαθολικό της μονής Eσφιγμένου, που βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της αυλής, είναι αφιερωμένο στην Ανάληψη του Kυρίου. Θεμελιώθηκε από τον ηγούμενο της μονής Θεοδώρητο το 1808 και εγκαινιάσθηκε από τον Πατριάρχη Άγιο Γρηγόριο E’ το 1811. Aντικατέστησε το παλιό Kαθολικό που σχημάτιζε εκτός του ναού δύο νάρθηκες. Το σημερινό Καθολικό είναι ευρύχωρο, φωτεινό και μεγαλοπρεπές με νάρθηκα, προνάρθηκα και εξωνάρθηκα με περιστύλιο.

Εκτός από το Καθολικό και την Τράπεζα, η μονή διαθέτει μια πολύ καλή συλλογή βυζαντινών και μεταβυζαντινών εικόνων, από τις οποίες ξεχωρίζει η ψηφιδωτή εικόνα του Χριστού. Καύχημα της μονής είναι ο Νεομάρτυρας Άγιος Αγαθάγγελος, ο οποίος σε νεαρή ηλικία ως μοναχός της μονής, μαρτύρησε από τους Τούρκους στη Σμύρνη. Ο Άγιος Αγαθάγγελος εορτάζει στις 19 Απριλίου και τα λείψανά του βρίσκονται σήμερα στο μοναστήρι.

Η Ιερά Εικόνα της Παναγίας Αρσανιώτισσας είναι παλαιότατης τέχνης. Ήταν τοποθετημένη στον αρσανά (λιμάνι) της μονής, ο οποίος καταστράφηκε το 1892 κατά το μήνα Δεκέμβριο, από αποσπασθέντες βράχους σε νυκτερινή ώρα.

Ο λαϊκός Νικόλαος Καραμανιόλας, γρυπάρης της μονής (υπεύθυνος για το ψάρεμα) από την Ιερισσό που κοιμόταν κάτω από την εικόνα της Θεομήτορος διασώθηκε θαυμασίως και παραδόξως από τους βράχους που έπεφταν.

Βρέθηκε τυλιγμένος μέσα στην κουβέρτα που κοιμόταν, εντελώς υγιής επειδή, με θαύμα της Κυρίας Θεοτόκου, μεταφέρθηκε μακριά από τη φοβερή καταστροφή.

Η μονή κατοικείται σήμερα από πολυπληθή αδελφότητα των λεγόμενων Ζηλωτών μοναχών, η οποία ωστόσο δεν αναγνωρίζεται από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, όπου και υπάγονται οι Αγιορείτικες μονές. Η αναγνωρισμένη από τον Πατριάρχη και την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους μοναχική αδελφότητα διαμένει προσωρινά στο Αντιπροσωπείο της μονής στην πρωτεύουσα του Αγίου Όρους, τις Καρυές.

Πηγή φωτο:  esfigmenou.gr