Η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου στον κόσμο

Το πρώτο μοναστήρι που συναντά ο προσκυνητής, κάνοντας τη διαδρομή από το λιμάνι της Δάφνης ως την πρωτεύουσα των Καρυών στο Άγιο Όρος είναι η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου, από τις παλαιότερες στον Άθωνα και αφιερωμένη στους Άγιους Σαράντα Μάρτυρες.

Η ίδρυση της μονής έγινε στο τέλος του 10ου αιώνα από το μοναχό Παύλο τον Ξηροποταμηνό, σύγχρονο του Αγίου Αθανάσιου του Αθωνίτου.

Όταν το 1280 σχεδόν όλα τα οικοδομήματα της μονής τυλίχτηκαν στις φλόγες, ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος (1282-1328) διέθεσε τους οικονομικούς πόρους για την ανοικοδόμηση της και πρόσφερε στη μονή σημαντικές δωρεές. Το 14ο και 15ο αιώνα επίσης, οι βασιλείς της Σερβίας πρόσφεραν μεγάλα χρηματικά ποσά στη μονή.

Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας μια ακόμη καταστροφική πυρκαγιά ξέσπασε το 1507. Η φοβερή καταστροφή που προξένησε η πυρκαγιά αυτή ξεπεράστηκε χάρη στην οικονομική ενίσχυση του σουλτάνου Σελίμ Α’, κατόπιν θαυματουργικής εμφάνισης σαράντα πολεμιστών σε οπτασία, την οποίο ο Σουλτάνος απέδωσε στους Αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες, προστάτες της Μονής.

Τον 18ο αιώνα σημαντική ήταν η προσφορά του Καισάριου Δαπόντε, ο οποίος πριν γίνει μοναχός στη μονή, ήταν πρεσβευτής στην αυλή των φαναριωτών ηγεμόνων της Μολδαβίας. Ο Έλληνας ποιητής Καισάριος Δαπόντες από την Σκόπελο ήταν μια σπουδαία προσωπικότητα της εποχής. Στα πολλά ταξίδια του μπόρεσε και συγκέντρωσε σημαντικά ποσά υπέρ της μονής Ξηροποτάμου. Η μέθοδος του Δαπόντε για την συλλογή χρημάτων, με περιφορά των ιερών λειψάνων και τεμαχίων του Τίμιου Ξύλου για προσκύνημα στη διάρκεια των ταξιδιών του, αργότερα αντιγράφτηκε από άλλους.

Οι τοιχογραφίες του Καθολικού, που οικοδομήθηκε στα 1761 -1763 με τη βοήθεια του Δαπόντε, ζωγραφίστηκαν το 1783 από τους αγιογράφους Κωνσταντίνο, Αθανάσιο και Ναούμ από την Κορυτσά.

Στο σκευοφυλάκιο της Μονής φυλάσσεται το μεγαλύτερο κομμάτι του Τίμιου Ξύλου, στο οποίο διακρίνει κανείς μια τρυπά από καρφί. Είναι το μεγαλύτερο τμήμα από το Τίμιο Ξύλο, που υπάρχει στον κόσμο με μήκος 31 εκατοστά, πλάτος 16 και πάχος 25 εκατοστά. Τα περισσότερα από τα κτίρια στο γειτονικό λιμάνι της Δάφνης ανήκουν στη Μονή Ξηροποτάμου. Η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου εορτάζει στις 9 Μαρτίου την μνήμη των Αγίων Τεσσσαράκοντα Μαρτύρων.

(Πηγή φωτο: athosmemory)