Η Ιερά Πατριαρχική Μονή της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας
Η Ιερά Βασιλική Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας Χαλκιδικής, η οποία βρίσκεται στα όρια με τον νομό Θεσσαλονίκης, μεταξύ Βασιλικών και Γαλάτιστας, ιδρύθηκε, σύμφωνα με την ιερά παράδοση, το έτος 888 μ.Χ. από την Αγία Βασίλισσα Θεοφανώ, σύζυγο του Αυτοκράτορα Λέοντα του Σοφού, επί της Πατριαρχίας Φωτίου του Μεγάλου.
Ουσιαστικά όμως η αφετηρία της μονής θεωρείται το έτος 1552, όταν ο Αγιορείτης Ιερομόναχος και έπειτα Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, Άγιος Θεωνάς, μετά της συνοδείας του, επανίδρυσε τη μονή και έγινε Ηγούμενός της. Ο όσιος μοναχός Θεωνάς βρήκε στο σημείο αυτό (μεταξύ Βασιλικών και Γαλάτιστας) ένα ερειπωμένο εκκλησάκι και έφτιαξε το μοναστήρι, το οποίο αργότερα άκμασε με την παρουσία εκατοντάδων μοναχών.
Το μοναστήρι ανήκει διοικητικά απευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο (όπως και η μονή Βλατάδων της Θεσ/νίκης) και σήμερα έχει Καθηγούμενο τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Μιλήτου κ. Απόστολο.
Σημαντική ήταν η προσφορά της μονής στην Επανάσταση του 1821. Τότε οι Τούρκοι έκαψαν το μοναστήρι και έσφαξαν τους μοναχούς. Από την εποχή εκείνη σώζεται μόνο η νότια πτέρυγα της μονής. Το Καθολικό της μονής ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο και ανάγεται στα χρόνια μετά την ανακαίνιση του 1830. Στη μονή ανήκει και το εξωκκλήσι των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίττης.
Το 1952 το μοναστήρι παραχώρησε 7.300 στρέμματά του στους ακτήμονες της Χαλκιδικής.
Η Αγία Αναστασία και τα ιερά της λείψανα
Η Αγία Αναστασία ήταν κόρη Ρωμαίου άρχοντα και ακολούθησε τη μητέρα της, η οποία ασπάστηκε τον Χριστιανισμό. Μετά τον θάνατο του συζύγου της (τον οποίο αναγκάστηκε από τον πατέρα της να παντρευτεί), διέθεσε την περιουσία της για τον Χριστιανισμό και προέτρεπε τους Χριστιανούς να μαρτυρήσουν για την πίστη τους. Οι Ρωμαίοι την συνέλαβαν και την έκαψαν ζωντανή το 304 μ.Χ. Ανακηρύχθηκε Αγία και ονομάστηκε Φαρμακολύτρια, γιατί ανάμεσα στα πολλά της θαύματα, γιάτρευε ασθενείς και έλυνε τα μάγια, δηλαδή τις φαρμακείες.
Τον Απρίλιο του 2012, τα ιερά της λείψανα που αποθησαυρίζονταν στο μοναστήρι, δυστυχώς κλάπηκαν. Συγκεκριμένα, κλάπηκε η λειψανοθήκη με την Κάρα της Αγίας Αναστασίας, η λειψανοθήκη με το πόδι της, όπως επίσης και μια τρίτη που περιείχε αποτμήματα λειψάνων της Αγίας Αναστασίας, της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Μοδέστου. Αν και οι δράστες συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν, τα ιερά λείψανα δεν έχουν ακόμη βρεθεί.
Εορτές
Η Ιερά Πατριαρχική Μονή της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας πανηγυρίζει στις 22 Δεκεμβρίου στην εορτή της ομώνυμης αγίας ενδόξου Μεγαλομάρτυρος και προστάτιδος της μονής.
Επίσης, πανηγυρίζει την Δ’ Κυριακή των Νηστειών της Μ. Τεσσαρακοστής τη μνήμη του Αγίου Θεωνά, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης και επανιδρυτού της μονής. Τα λείψανα του αγίου βρίσκονται στη μονή, ενώ λίγο βόρεια απ’ αυτή υπάρχει και το Αγίασμα του αγίου.
Επίσης, στις 16 Δεκεμβρίου εορτάζεται στη μονή η μνήμη της πρώτης Κτήτορός της, Αγίας Βασιλίσσης Θεοφανούς.
Πρόσβαση
Το μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Θεσσαλονίκης (32o χλμ. Θεσσαλονίκης – Πολυγύρου), αριστερά του δρόμου προς Χαλκιδική, μετά τα Βασιλικά.
Τηλ.: (+30) 2396022440 και 2396022661
Πηγές: Οικουμενικό Πατριαρχείο, pemptousia.gr