Η ιστορική Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Καλαυρίας Πόρου
H Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής στον Πόρο ιδρύθηκε το 1720 από τον Μητροπολίτη Αθηνών Ιάκωβο Β΄, ο οποίος επισκέφθηκε το προϋπάρχον μοναστήρι των Ταξιαρχών (πιθανόν του 14ου αι.), ήπιε νερό από την πηγή και θεραπεύθηκε από την χρόνια λιθίαση από την οποία έπασχε και γι’ αυτό ίδρυσε το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής. Το 1770 ένας από τους Αγιορείτες Αγίους «Κολλυβάδες» μοναχούς της Ιεράς Μονής Προφήτη Ηλία Ύδρας, ο ιερομόναχος Φιλόθεος, έμεινε για ένα διάστημα στο μοναστήρι του Πόρου, πριν εγκαταβιώσει οριστικά στη Ιερά Μονή Λογγοβάρδας της Πάρου. Έτσι το μοναστήρι του Πόρου γνωρίζει πνευματική άνθιση και συμμετέχει στο κολλυβαδικό κίνημα της ορθόδοξης παράδοσης.
Η Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής χαρακτηρίσθηκε ως σταυροπηγιακή με σιγίλλιο του Πατριάρχη Παϊσίου Β΄ (σήμερα Εθνική Βιβλιοθήκη Παρισιού), το οποίο ανανέωσε ο Πατριάρχης Άγιος Γρηγόριος Ε΄ (Μάρτιος 1798). Επίσης, με τουρκικά φιρμάνια δόθηκαν προνόμια και ελευθερίες στη μονή, γι’ αυτό και αποτέλεσε τόπο μυστικών συναντήσεων των αγωνιστών της περιοχής για την οργάνωση του κατά θάλασσα αγώνα. Πολλοί από τούς ναυμάχους είναι θαμμένοι στο προαύλιο της μονής (Νικ. Αποστόλης, Τομπάζης, οικογένεια Μιαούλη, Μπουντούρης, Βατικιώτηδες κ.λ.π.).
Κατά την περίοδο της Επανάστασης του 1821 Αγιορείτες μοναχοί από την Ιερά Μονή Διονυσίου κατέφυγαν στο μοναστήρι, για να διασώσουν θησαυρούς της μονής (μεταξύ αυτών και το δεξί χέρι του Τιμίου Προδρόμου) και παρέμειναν φιλοξενούμενοι επί μία διετία. Για ένα διάστημα το έτος 1896 έμεινε στη μονή και ο Άγιος Νεκτάριος.
Το τέμπλο του ναού είναι έργο του 17ου αι., άριστης ξυλογλυπτικής τέχνης, ενώ αξιομνημόνευτη είναι η εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής (1855) του Ιταλού ζωγράφου Τσέκολι, καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών. Η εφέστιος εικόνα της μονής, η Παναγία η Ζωοδόχος Πηγή, αποτελεί έργο του κρητικού αγιογράφου Θεοδώρου Πουλάκη και χρονολογείται το 1650. Θαυματουργή επίσης είναι η εικόνα της Παναγίας της Αμολύντου που χρονολογείται το 1666 και η οποία λέγεται και «εύρεσις», καθώς βρέθηκε θαυματουργικά στο δάσος της μονής.
Επί Κυβερνήτου Ιωάννου Καποδίστρια στη μονή λειτούργησε η πρώτη Εκκλησιαστική Σχολή στην Ελλάδα (30/10/1830- 27/9/1831), με διευθυντή τον Ποριώτη ηγούμενο Ιγνάτιο Παγώνη. Παράλληλα, λειτούργησε από το 1828 και το πρώτο ορφανοτροφείο για τα ορφανά του Αγώνα. Γενικά η μονή προσέφερε πολλά και κατά την διάρκεια του αγώνα και μετέπειτα. Συντηρούσε με χρήματά της το Ελληνικό Σχολείο του Πόρου. Φιλοξένησε και περιέθαλψε πρόσφυγες Κρήτες. Βοήθησε υλικά και ηθικά τον λαό του Πόρου κατά την διάρκεια της γερμανικής Κατοχής.
Τα τελευταία χρόνια έγινε μεγάλη αναπαλαίωση της μονής με φροντίδα του πρώην ηγουμένου της και νυν Μητροπολίτου Ύδρας κ. Εφραίμ. Σήμερα στη μονή εγκαταβιώνουν 4 μοναχοί. Ηγούμενος είναι ο π. Λουκάς Ζήσιμος. Η μονή πανηγυρίζει την Παρασκευή της Διακαινησίμου εβδομάδος και είναι επισκέψιμη καθημερινά τις ώρες 07.30-13.00 και 16.00-Δύση Ηλίου.
Τηλ. μονής: 22980-22926
Πηγή κειμένου: Ιερά Μητρόπολη Ύδρας http://www.imhydra.gr/