Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ – ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ ΤΩ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΞΩΣ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
«Αδελφοί συλλειτουργοί και τέκνα ευσεβή και φιλόθεα της Εκκλησίας,
Χριστός Ανέστη!
Η αναγγελία της Αναστάσεως υπό των Μυροφόρων προς τους Μαθητάς του Χριστού εθεωρήθη υπό αυτών παραλήρημα. Καί όμως η είδησις, η εκληφθείσα ως παραλήρημα, εβεβαιώθη ως Αλήθεια. Ο αναστημένος Ιησούς ενεφανίσθη εις τους Μαθητάς Του επανειλημμένως.
Εις την εποχήν μας το κήρυγμα της Αναστάσεως ακούεται και πάλιν ως παραλήρημα διά τους ορθολογιστάς. Εν τούτοις, οι πιστοί όχι μόνον πιστεύομεν, αλλά και βιούμεν την Ανάστασιν ως γεγονός αληθέστατον. Την μαρτυρίαν μας επισφραγίζομεν, εάν χρειασθή, διά της θυσίας της ζωής μας, διότι εν Χριστώ Αναστάντι υπερβαίνομεν τον θάνατον και απαλλασσόμεθα από τον φόβον αυτού. Το στόμα μας είναι πλήρες χαράς εν τω λέγειν Ανέστη ο Κύριος! Οι Άγιοί μας, κατά κόσμον νεκροί, ζούν μεταξύ μας, απαντούν εις τα αιτήματά μας. Ο μεταθανάτιος κόσμος είναι αληθέστερος του προθανατίου. Ο Χριστός ανέστη και ζη μεταξύ ημών. Υπεσχέθη ότι θα είναι μαζί μας έως της συντελείας του αιώνος. Καί πράγματι είναι. Φίλος και αδελφός και θεραπευτής και χορηγός παντός αγαθού.
Ευλογητός ο Θεός, ο Αναστάς εκ των νεκρών και χαριζόμενος εις πάντας ζωήν την αιώνιον. Πού σου θάνατε το νίκος; Ανέστη ο Χριστός, “και τον πάλαι άμετρα καυχώμενον, ως γελοίον παιζόμενον έδειξε” (πρβλ. Κανών Σταυροαναστάσιμος Δ΄ ήχου, Θ΄ Ωδή, ποίημα Ιωάννου Δαμασκηνού). Τα πάντα πεπλήρωται Φωτός και αι καρδίαι μας χαράς ανυπερβλήτου.
Καί όχι μόνον χαράς, αλλά και δυνάμεως. Ο πιστεύων εις την Ανάστασιν δεν φοβείται τον θάνατον• και ο μη φοβούμενος τον θάνατον είναι ψυχικώς άκαμπτος και αλύγιστος, διότι ο,τι διά τους πολλούς και απίστους είναι η φοβερωτέρα απειλή, διά τον πιστόν χριστιανόν είναι μικράς σημασίας γεγονός, διότι είναι η είσοδος εις την ζωήν. Ο πιστός χριστιανός ζη την ανάστασιν και προ του φυσικού θανάτου του.
Η συνέπεια του βιώματος της Αναστάσεως είναι η μεταβολή του κόσμου. Ενθουσιάζει την ψυχήν. Καί η ενθουσιώδης ψυχή ελκύει εις τον δρόμον της τας άλλας ψυχάς, αι οποίαι συγκινούνται από τα αληθινά βιώματα της χαράς της αθανασίας. Η Ανάστασις του Χριστού και η ιδική μας ανάστασις δεν είναι μία θεωρητική αλήθεια. Είναι δόγμα της πίστεώς μας. Είναι μία χειροπιαστή πραγματικότης. Είναι η δύναμις η νικήσασα τον κόσμον, παρά τους εναντίον της σκληροτάτους διωγμούς. “Aύτη εστίν η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών” (Α΄ Ιωάν. ε΄, 4) εις την Ανάστασιν. Διά της Αναστάσεως ο άνθρωπος γίνεται κατά χάριν Θεός. Διά της νίκης του αναστασίμου φωτός επί των ακαθάρτων παθών, ενιδρύεται εις την ψυχήν μας έρως θείος και αγάπη τις ξένη, τον ανθρώπινον όρον υπερβαίνουσα.
Χριστός Ανέστη, λοιπόν! Αι καρδίαι μας είναι πλημμυρισμέναι από το Αναστάσιμον φως και την αναστάσιμον χαράν. Προσερχόμεθα με γνησιότητα και απλότητα εις τον Αναστάντα Χριστόν. Διότι, ως λέγει ο Προφητάναξ Δαυίδ, ο επόπτης των καρδιών μας άνωθεν Θεός “καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ουκ εξουδενώσει” (Ψαλμ. Ν΄, 19).
Η Ανάστασις είναι η δύναμίς μας, η ελπίς μας, η χαρά μας, το αγαλλίαμά μας. Διά της Αναστάσεως υπερβαίνομεν τον πόνον και την θλίψιν δι’ όλα τα κακά της φυσικής επιγείου ζωής. Η Ανάστασις είναι η απάντησις του Θεού εις την απορίαν του πληγωμένου από τα δεινά του κόσμου ανθρώπου.
Εις τας δυσκολίας και τα παθήματα, τα οποία διέρχεται σήμερον ο κόσμος, ημείς δεν αποκάμνομεν. Η επί το αυτό σύναξις των φοβισμένων Μαθητών του Κυρίου εις το Υπερώον της Σιών μας ενδυναμώνει. Δεν φοβούμεθα, διότι αγαπώμεν τους πάντας, όπως ηγάπησεν ημάς Εκείνος και την ψυχήν Αυτού έθηκεν υπέρ ημών. Θεανδρικώς ο Αναστάς Κύριος αοράτως μας συνοδεύει. Αρκεί να έχωμεν -και έχομεν- αγάπην. Καί με την αγάπην επιγινώσκομεν του Μυστηρίου την δύναμιν. Τού Μυστηρίου!
Καί αν άλλοι διστάζουν ανθρωπίνως και “δράγματα στοιβάζουν πράξεων τας θημωνίας” (πρβλ. Στιχηρά Εσπερινού Κυριακής Ασώτου), ημείς καυχώμεθα. Καί εάν ημείς δεν “απολικμίζωμεν φιλευσπλαχνία το άχυρον των έργων της αδικίας και τα πάθη μας και δεν καταστρώνωμεν άλωνα μετανοίας”, ο Αναστάς Χριστός είναι Αγάπη και διαλύει το κάθε είδους σκότος και τον φόβον γύρω μας και εισέρχεται εντός ημών και εις τον κόσμον, των θυρών των καρδιών μας πολλάκις κεκλεισμένων. Καί “μένει μεθ’ ημών” μονίμως διά του σταυρού της αγάπης. Το κάλεσμά Του είναι η ειρήνη. Την Εαυτού ειρήνην χαρίζει εις ημάς.
Οι ισχυροί του κόσμου τούτου επαγγέλλονται και υπόσχονται ειρήνην, μηδέποτε εμπειρικώς πραγματοποιουμένην. Η δύναμις της Θείας Αγάπης και Ειρήνης και Σοφίας μένει έξω από κάθε ανθρώπινον πανικόν. Δεν ευρίσκεται εις το περιθώριον της πραγματικότητος ούτε εις την περιφέρειαν κάποιων ατομικών δοξασιών. Είναι η καρδία και το κέντρον των γεγονότων. Είναι η καρδία της ανθρωπότητος. Είναι το κέντρον της ζωής. Είναι η κυριεύουσα ζώντων και νεκρών. Είναι η Αλήθεια.
Η αδιαφιλονίκητος υπεροχή της Δυνάμεως κρατεί αοράτως τα ηνία και κατευθύνει τα πάντα, καθ’ ην ώραν πολλοί επώνυμοι κατ’ άνθρωπον “σκότος εις τας φρένας έχουν”.
Την περίοδον της σημερινής γενικής αποσυνθέσεως παγκοσμίως, η ελπίς πάντων των περάτων της γης, η Σοφία του Θεού, είναι η παρουσία της ουρανίας συνθέσεως και αρμονίας. Τον καιρόν της καταρρεύσεως και του προσδοκωμένου θανάτου υπάρχει το γεγονός της Αναστάσεως και η ενίσχυσις της πεποιθήσεως επί τον Κύριον.
Η ειρήνη του θανάτω τον θάνατον διά της κενώσεως Αυτού πατήσαντος και η χαρά της αγάπης διαχέονται και θεραπεύουν τον στενάζοντα και οδυνώμενον πάντοτε σύγχρονον “άνθρωπον” και την συνωδίνουσαν και συστενάζουσαν μετ΄ αυτού κτίσιν, την “απολύτρωσιν και την υιοθεσίαν απεκδεχομένους” (πρβλ. Ρωμ. η΄, 20-23) της “ελευθερίας της δόξης των τέκνων του Θεού”.
Αληθώς Ανέστη ο Κύριος, πατέρες και αδελφοί και τέκνα!»
Άγιον Πάσχα 2013
† Ο Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος
διάπυρος προς Χριστὸν Αναστάντα ευχέτης πάντων υμών
Ακολουθεί το μήνυμα του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεοφίλου για την Ανάσταση του Κυρίου:
ΘΕΟΦΙΛΟΣ Γʼ
Ελέω Θεού Πατριάρχης της Αγίας Πόλεως Ιερουσαλήμ
και πάσης Παλαιστίνης
παντί τω πληρώματι της Εκκλησίας, χάριν και έλεος και ειρήνην
από του Παναγίου και Ζωoδόχου Τάφου
του Αναστάντος Χριστού.
«Κυκλώσατε λαοί Σιών, και περιλάβετε αυτήν, και δότε δόξαν εν αυτή,
τω αναστάντι εκ νεκρών, ότι αυτός εστιν ο Θεός ημών, ο λυτρωσάμενος ημάς,
εκ των ανομιών ημών».
(Αναστάσιμον Στιχηρόν, Εσπερινού, ήχου αʼ).
«Η χάρις του Αγίου Πνεύματος συνήγαγεν ημάς, ως τέκνα πιστά της ανά τον κόσμον Ορθοδόξου Εκκλησίας, εκ διαφόρων χωρών και εθνών, εκ δυσμών και βορρά, και θαλάσσης και εώας, εις την αθρόαν ταύτην, σεμνήν και σεπτήν ολονύκτιον λειτουργικήν, ευχαριστιακήν σύναξιν, εις εν σύστημα, μίαν κοινότητα, μίαν ενότητα, εν σώμα Χριστού, την Εκκλησίαν. Η σύναξις ημών πληροί τον τόπον τούτον τον άγιον, τον ευρισκόμενον εν μέσω της γης, εν ω ο Θεός την σωτηρίαν ημών απειργάσατο.
Την σωτηρίαν ταύτην ο Θεός Πατήρ απειργάσατο εν τω Υιώ Αυτού τω Μονογενεί, τω εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου ενανθρωπήσαντι, σταυρωθέντι και αναστάντι Κυρίω ημών Ιησού Χριστού.
Ούτος, ο Υιός του Θεού και Υιός του ανθρώπου, ο Θεάνθρωπος, Ιησούς Χριστός ο Ναζωραίος, σταυρωθείς σαρκί υπέρ ημών, θανών και ταφείς, εις τον τάφον ουκ έμεινεν. Ο θάνατος, ο ισχύων επί των ανθρώπων, Αυτόν ουκ εκράτησεν, αλλά εξέμεσεν. Ούτος ως εκ παστάδος βασιλικής του τάφου εξήλθεν, διαρρήξας τας σφραγίδας αυτού. Ανέστη, μετά του αχράντου Αυτού σώματος, το οποίον εν τη ενανθρωπήσει Αυτού προσέλαβε. Τούτο το σώμα, πληγέν και παθέν εν τω σταυρώ, εν τω τάφω διαφθοράν ουκ οίδε, αλλά δεδοξασμένον και λελαμπρυσμένον εξήλθε του τάφου εν ετέρα μορφή. Εν τη μορφή, ταύτη εθεάσαντο Αυτό αι τα μύρα συμπαθώς τοις δάκρυσι κιρνώσαι μυροφόροι γυναίκες, οι εις το μνημείον ταχέως δραμόντες απόστολοι, οι συνηγμένοι εις το υπερώον των θυρών κεκλεισμένων, οι πορευόμενοι εις Εμμαούς, και οι επί της γης της Τιβεριάδος θαλάσσης παρά των χειρών του Αναστάντος Χριστού λαβόντες και φαγόντες τον άρτον και το οψάριον ομοίως.
Συναναστήσας ημάς Εαυτώ ο Κύριος της ζωής και του θανάτου, υπέδειξεν ημίν πολιτείαν επί γης αναστημένην και αναγεγενημένην, πολιτείαν θεανθρωπίνην, τελουμένην και τελειουμένην εν έργοις αγαθοίς, έργοις δημιουργίας, φιλανθρωπίας, κοινωνικής ευποιΐας, πολιτείαν μεταβάλλουσαν τον πλανήτην ημών, την οικουμένην όλην εις παράδεισον τρυφής και αναψυχής και ουχί εις πεδίον συμπλοκής δυνάμεων εχθρικών, πυρηνικών πειραματισμών και διαστημικών εξερευνήσεων.
Την υπό του Κυρίου εγκαινιασθείσαν πολιτείαν ταύτην βιοι και συνεχίζει η Εκκλησία, η οποία είναι ο Χριστός παρατεινόμενος εις τους αιώνας. Αύτη συνεχίζει το έργον Αυτού το αγιαστικόν επί της γης, διδάσκει και εξαγιάζει τους πιστούς αυτής δια των μυστηρίων, φροντίζει τους πτωχούς, εκτρέφει τους πεινώντας και παραμυθεί «τους αποψύχοντας ανθρώπους από φόβου και προσδοκίας των επερχομένων τη οικουμένη» (Λουκ. 21, 26), τα θύματα της βίας και της τρομοκρατίας, της οικονομικής κρίσεως και ποικίλης εκμεταλλεύσεως.
Το έργον τούτο, το αγιαστικόν και φιλάνθρωπον, επιτελεί η του Χριστού Εκκλησία, όπου γης, η δε Εκκλησία των Ιεροσολύμων, η δεχθείσα πρώτη άφεσιν αμαρτιών δια της αναστάσεως, επιτελεί τούτο εις τους Αγίους Τόπους. Αύτη διακονεί τους Αγίους Τόπους και τους διαβιούντας εις αυτούς πιστούς, επιμελείται τούτων και διαφυλάττει την επʼ αυτών κληρονομίαν των Ρωμαίων Ορθοδόξων. Κηρύττει δια λόγων και έργων ότι Χριστός ανέστη. Επιτελεί έργον σωτηρίας των πιστών αυτής και έργον συμφιλιώσεως, συνδιαλλαγής και ειρήνης μεταξύ των λαών της Αγίας Γης και της Μέσης Ανατολής.
Η Σιωνίτις Μήτηρ των Εκκλησιών θεωρεί ως ποίμνιον αυτής κατά τας ημέρας της προσκυνήσεως υμών και υμάς τους ευλαβείς προσκυνητάς, τους εκ των περάτων της γης προσελθόντας εις τους κόλπους αυτής και δέεται υπέρ υγιείας υμών των προσκυνητών, επιτρόπων τε και συνδρομητών, σωτηρίας και ευημερίας πάντοτε μεν, ιδία δε εις την Θείαν Λειτουργίαν ταύτην, την τελουμένην επί του Παναγίου και Ζωοδόχου Τάφου, εξ ου Χριστός ανέστη και ο άνθρωπος συνανέστη, ηλευθερώθη, ελυτρώθη και εσώθη.
Από του Παναγίου και Ζωοδόχου Τάφου χαιρετίζομεν υμάς δια του πασχαλίου χαιρετισμού, Χριστός Ανέστη και επιδαψιλεύομεν υμάς δια των Πατριαρχικών Ημών ευχών και ευλογιών».
Εν τη Αγία Πόλει Ιερουσαλήμ, ΠΑΣΧΑ 2013.
Διάπυρος προς Κύριον Ευχέτης,
ΘΕΟΦΙΛΟΣ Γʼ
Πατριάρχης Ιεροσολύμων