Η Ιερά Μονή της Αγ. Τριάδας των Τζαγκαρόλων στο Ακρωτήρι Χανίων
Η ανδρική Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας Τριάδος των Τζαγκαρόλων είναι ένα από τα σημαντικότερα μοναστήρια του τέλους της Βενετοκρατίας στην Κρήτη με πλούσια προσφορά στην ιστορία και την παιδεία του νησιού. Βρίσκεται στους πρόποδες της οροσειράς του Σταυρού, στη θέση “Τζομπόμυλος”, στην κεντρική περιοχή του Ακρωτηρίου των Χανίων.
Σύμφωνα με την παράδοση που επιβεβαιώνεται και από έγγραφα των αρχείων της Βενετίας, κτίστηκε από τους αδελφούς Ιερεμία και Λαυρέντιο Τζαγκαρόλους που κατάγονταν από μεγάλη Βενετοκρητική οικογένεια. Ο Ιερεμίας ήταν ένας σπουδαίος λόγιος, φίλος του μεγάλου Πατριάρχη Αλεξάνδρειας Μελετίου Πηγά και υποψήφιος ο ίδιος για το θρόνο του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Στη θέση της μονής της Αγίας Τριάδος υπήρχε αρχικά μικρή μονή που ανήκε στον ιερομόναχο Ιωακείμ Σοφιανό και η οποία ήταν σε παρακμή μετά το θάνατό του. Για το λόγο αυτό ανατέθηκε από τις Βενετσιάνικες αρχές και συγκεκριμένα στον ιερομόναχο της Ιεράς Μονής της Αγίας Κυριακής Ιερεμία Τζαγκαρόλο η ανασυγκρότησή της το 1611. Ο Ιερεμίας αρχίζει την ανοικοδόμηση ενός μεγάλου συγκροτήματος που θα συνεχίσει ο αδελφός του Λαυρέντιος μετά το θάνατό του, γύρω στα 1634. Στα 1645 τα Χανιά πέφτουν στα χέρια των Τούρκων και διακόπτονται οι οικοδομικές εργασίες που είχαν φτάσει στη βάση του μεγάλου τρούλου.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η μονή είναι γνωστή ως το «μοναστήρι με τα κυπαρίσσια» και βρίσκεται συχνά σε δύσκολη θέση. Στην Επανάσταση του 1821 οι μοναχοί φεύγουν χωρίς όμως να προλάβουν να κρύψουν τα πολύτιμα κειμήλια που καίγονται από την πυρπόλησή της ή αρπάζονται.
Μετά από την Επανάσταση η μονή ανασυγκροτείται και ολοκληρώνονται οι οικοδομικές εργασίες. Στα χρόνια αυτά είχε αποκτήσει μεγάλη κτηματική περιουσία και είχε πολλά μετόχια, ακόμη και στη Σμύρνη. Η μονή από τα έσοδά της συμβάλει στη συντήρηση των ελληνικών σχολείων των Χανίων, ενώ από το 1892 λειτουργεί Ιεροδιδασκαλείο.
Στη μονή υπάρχουν τα παρεκκλήσια της Ζωοδόχου Πηγής και του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Επίσης, υπάρχει έκθεση-μουσείο όπου φυλάσσονται εικόνες, χρυσοκέντητα άμφια, χειρόγραφο λειτουργικό ειλητάριο του 12ου αιώνα, νεότερα χειρόγραφα, βιβλία, σταυροί και άλλα εκκλησιαστικά κειμήλια.
Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή των Τζαγκαρόλων είναι γνωστή διεθνώς για την παραγωγή του εξαιρετικής ποιότητας κρασιού και ελαιολάδου. Είναι επισκέψιμη καθημερινά από τις 8:00 το πρωί έως τη δύση του ηλίου και δέχεται πλήθος κόσμου κάθε χρόνο. Πανηγυρίζει στην εορτή του Αγίου Πνεύματος. Καθηγούμενος είναι ο Αρχιμανδρίτης π. Αμφιλόχιος.
Τηλ. μονής: (+30) 28210 63572 E-mail μονής: imattzag@gmail.com
Πηγή: Ιερά Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου, imka.gr