Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πέτρας στο Καταφύγι Καρδίτσας

Βορειοδυτικά της κοινότητας Καταφυγίου Καρδίτσας, σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από το δρόμο που οδηγεί από το χωριό Καταφύγι (ή Καταφύγιο) προς τη λίμνη Πλαστήρα, ο επισκέπτης συναντά την ιστορική και όμορφη Ιερά Μονή Παναγίας Πέτρας, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.

Κτισμένη στις παρυφές των Αγράφων, έλαβε την επωνυμία της από το βράχο στο επίπεδο του οποίου βρίσκεται. Βορειοανατολικά του βράχου υπάρχει μία μεγάλη φυσική σπηλιά. Εκεί κατά την παράδοση βοσκοί της περιοχής βρήκαν τη θαυματουργό εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας, έργο του Ευαγγελιστού Λουκά.

Στο μέρος αυτό, κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, χτίστηκε το ανδρικό μοναστήρι της Παναγίας Πέτρας. Η χρονολογία κτίσεως της μονής θεωρείται η περίοδος 1550-1600.

Το Καθολικό, το μοναδικό κτίριο που διασώζεται από το αρχικό μοναστήρι, είναι περικαλλής ναός αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και ανήκει στον τετρακίονο τύπο, με πλευρικούς χορούς και νάρθηκα στη δυτική πλευρά, με ωραίες τοιχογραφίες. Στον νάρθηκα υπάρχει το παρεκκλήσιο της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Λόγω του σπουδαίου Καθολικού, από αρχιτεκτονικής άποψης, η μονή της Πέτρας ονομάζεται και «Παρθενώνας των Αγράφων».

Κατά την τουρκοκρατία η μονή είχε σημαντική εθνική συμβολή. Στο χώρο της λειτουργούσε βιβλιοθήκη και κρυφό σχολείο και φιλοξενήθηκαν μεγάλοι αγωνιστές της Επαναστάσεως του 1821. Ο Γ. Καραϊσκάκης, «καπετάνιος των Αγράφων» από το 1822 έρχεται με τα παλληκάρια του στη μονή, όπου φιλοξενείται και περνάει το Πάσχα του 1823 μαζί με τους μοναχούς. Επίσης, την Ιερά Μονή Παναγίας Πέτρας επισκέφθηκε και θαύμασε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, στα μέσα της δεύτερης περιοδείας του.

Το 1909 η Ιερά Μονή Πέτρας συγχωνεύεται στην Ιερά Μονή Παναγίας Κορώνης, από την οποία αποσπάται το 1925. Συγκεκριμένα, στις αρχές του 20ου αι., η μονή ερημώθηκε για μικρό διάστημα και επαναλειτούργησε στη δεκαετία 1920-1930, με πρωτοβουλία του Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος Ιεζεκιήλ. Το 1967 χαρακτηρίσθηκε «Ιστορικό διατηρητέο μνημείο».

Η μονή πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου, καθώς επίσης και στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος (6 Αυγούστου) και της Ζωοδόχου Πηγής.

Η Ιερά Μονή Πέτρας Καταφυγίου ερημώθηκε πάλι τη δεκαετία του ’80, για να ανασυσταθεί ξανά το 2004. Στο μοναστήρι σήμερα εγκαταβιώνει πολυάριθμη και πολυεθνική μοναστική αδελφότητα (με 20 και πλέον μοναχούς), που έχει αναλάβει την ανακαίνιση της μονής. Ηγούμενος είναι ο Αρχιμανδρίτης Αιμιλιανός. 

Η μονή βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μ., κοντά στη Λίμνη Πλαστήρα και απέχει 20 χλμ. από την Καρδίτσα.

Τηλ.: (+30) 6978118604

Πηγές: imthf.gr (Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος), karditsa.thessaly.gov.gr