Ποιό είναι το πλεονέκτημα της παραδοσιακής ελληνικής κοινωνίας σε σχέση με άλλες κοινωνίες; Ζούμε σε μια εποχή που αναζητούμε τον αληθινό πλούτο της χώρας μας και μάθαμε να τα βλέπουμε όλα σε χρήμα. Ωστόσο, ο πραγματικός πλούτος της Ελλάδας είναι η βαθιά πνευματικότητά της, η ιερή παράδοσή της και ο πολιτισμός της. Η Ορθοδοξία και η ασκητικότητά της είναι ο αληθινός θησαυρός και η ελπίδα της ελληνικής κοινωνίας.

Οι Έλληνες ιστορικά απέδειξαν ότι υπήρξαν σπουδαίοι μέσα από τη σοφία, τις επιστήμες, τις τέχνες, τον πολιτισμό, την φιλοσοφία, ακόμα και μέσα από τη γενναιότητα, την ανδρεία και τη σωματική ρώμη. Απέδειξαν όμως ότι μπορούν να είναι ακόμη σπουδαιότεροι μέσω της καρδιάς, δυνατότητα που τους προσέφερε η γνωριμία με την Αλήθεια του Χριστού και την βαθύτερη έννοια της αγάπης. Και αν τα πρώτα φαίνονται ως θαυμαστά από τους ανθρώπους, γιατί αποτελούν το «φαίνεσθαι», στη δεύτερη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με το «είναι», το εσωτερικό και την ουσία του ανθρώπου που δεν φαίνονται στους ανθρώπους εύκολα.

Για παράδειγμα, έχουμε έναν άνθρωπο που έχει αποκτήσει 10 πτυχία, είναι μορφωμένος μέχρι να φθάνει σε σημείο να κάνει εφευρέσεις, αλλά δεν έχει… καλή καρδιά, είναι απλά ένας κακός άνθρωπος. Και από την άλλη, έχουμε έναν ατημέλητο ψαρά ή έναν βοσκό, που δεν έχει καθόλου γνώσεις, έχει όμως καλή καρδιά. Ποιός άνθρωπος είναι ανώτερος; … Αυτή είναι η υπεροχή της Ορθοδοξίας.

Αν αναζητήσουμε επομένως μια λύση για την ελληνική κοινωνία αυτή μπορεί να προέλθει μόνο μέσα από την καρδιακή σχέση του ανθρώπου με τον Θεό. Αποδεικνύεται επανειλημμένα ότι ακόμη και η καλύτερη παιδεία, μόρφωση ή ηθικολογία δεν εμποδίζουν τον άνθρωπο να παρανομεί, να κλέβει και να εξαπατά. Αν κάτι μπορεί να εμποδίσει τον Έλληνα να «πέφτει» στην διαφθορά είναι το ήθος. Όχι απλά μια ηθικολογία, αλλά όταν αναπτύξει πραγματικά μια αληθινή και καρδιακή σχέση αγάπης με τον Θεό, όπως μας έχουν διδάξει επανειλημμένως οι πρόγονοί μας από το Βυζάντιο και μετά, τα παραδείγματα των οποίων πεισματικά βγάλαμε από την παιδεία μας για να εισάγουμε τα δυτικά πρότυπα ζωής.

Ξεχάσαμε την ορθόδοξη φιλοκαλία και επιλέξαμε τον ορθολογισμό και τον ατομισμό της Δύσης. Φθάσαμε μάλιστα σε μια εποχή όπου σύγχρονοι Έλληνες «φιλόσοφοι» λίγο πολύ θεωρούν ότι για τα δεινά της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας ευθύνεται η ορθόδοξη φιλοκαλική παράδοση. Δεν βλέπουν όλοι αυτοί ότι τα δεινά που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια ως χώρα έχουν την αιτία τους στο δυτικό τρόπο ζωής που θελήσαμε -άμεσα και σε απόλυτο βαθμό- να ζήσουμε τα τελευταία 30-40 χρόνια.

To μεγαλύτερο κακό στην Ελλάδα του 20ου αιώνα ήταν η αποκοπή του Έλληνα από την ορθόδοξη παράδοση, λόγω καταστάσεων – ιδεολογιών και του ξενόφερτου τρόπου ζωής. Βγάλαμε το σταυρό και την αγάπη από τη ζωή μας, τα δύο σύμβολα του Ορθόδοξου Χριστιανού. Ξαφνικά οι τελευταίες γενιές μάθαμε να μεγαλώνουμε σαν «αμερικανάκια»… Η επανασύνδεση του Έλληνα με την Ορθοδοξία είναι η πιο ξεκάθαρη λύση για τη σημερινή κρίση της ελληνικής κοινωνίας.

Όταν ο Έλληνας αναπτύξει μια τέτοια καρδιακή σχέση με τον Θεό, όχι μόνο μπορεί να αποφύγει τη διαφθορά, αλλά θα καταφέρει μάλιστα στο νου του να μετατρέπει το κακό σε καλό. Παράλληλα, μια τέτοια σχέση θα μας απελευθερώσει από τα βίαια και “αφανή” δεσμά, στα οποία έχει εγκλωβιστεί η χώρα μας τα τελευταία χρόνια.

Αν καταφέρει ο σύγχρονος Έλληνας να αγαπήσει πάλι τον Χριστό, να επανασυνδέσει τη σχέση του με την ορθόδοξη παράδοση και να επαναφέρει το φιλότιμο στη ζωή του, τότε όχι μόνο θα ξεπεράσει μακροπρόθεσμα την όποια κρίση, αλλά θα μπορέσει να δώσει μιαν άλλη προοπτική στον οικουμενικό του ρόλο στην ανθρωπότητα, η οποία αντιμετωπίζει ανάλογο ή και μεγαλύτερο ηθικό πρόβλημα. Αυτή είναι η μεγάλη ευκαιρία του Ελληνισμού στην εποχή μας και το κοντινό μέλλον…

Ο Ντοστογιέφσκι λέει ότι η ωραιότητα θα σώσει τον κόσμο. Και αυτήν την ωραιότητα αξίζει να την βρούμε ξανά εμείς οι Έλληνες…

Χρήστος Πιτσίλκας, για το monastiria.gr